Evrópusambandið ætti að íhuga neyðaraðgerðir á næstu vikum, sem gætu falið í sér tímabundnar takmarkanir á rafmagnsverði, sagði Ursula von der Leyen, forseti framkvæmdastjórnar Evrópusambandsins, við leiðtoga á leiðtogafundi ESB í Versölum.
Tilvísunin í mögulegar aðgerðir var að finna í glærusýningu sem von der Leyen notaði til að ræða viðleitni til að draga úr ósjálfstæði ESB á rússneska orkuinnflutningi, sem í fyrra nam um 40% af jarðgasnotkun landsins. Glærurnar voru birtar á Twitter-reikningi von der Leyen.
Innrás Rússa í Úkraínu hefur dregið fram varnarleysi orkuframboðs Evrópu og vakið ótta við að innflutningur gæti stöðvast af hálfu Moskvu eða vegna skemmda á leiðslum sem liggja þvert yfir Úkraínu. Það hefur einnig hækkað orkuverð verulega og stuðlað að áhyggjum af verðbólgu og efnahagsvexti.
Fyrr í vikunni birti framkvæmdastjórn Evrópusambandsins, framkvæmdavaldið, drög að áætlun sem hún sagði að gæti dregið úr innflutningi á rússnesku jarðgasi um tvo þriðju á þessu ári og útrýmt þörfinni fyrir þann innflutning alveg fyrir árið 2030. Til skamms tíma byggist áætlunin að mestu leyti á að geyma jarðgas fyrir hitunartímabilið næsta vetur, draga úr notkun og auka innflutning á fljótandi jarðgasi frá öðrum framleiðendum.
Í skýrslu sinni viðurkenndi framkvæmdastjórnin að hátt orkuverð væri að hafa áhrif á hagkerfið, hækka framleiðslukostnað fyrir orkufrek fyrirtæki og setja þrýsting á lágtekjufjölskyldur. Hún sagði að hún myndi ráðfæra sig „sem brýnasta mál“ og leggja til valkosti til að takast á við hátt verð.
Í glærusýningu sem von der Leyen frú notaði á fimmtudag kom fram að framkvæmdastjórnin hyggst fyrir lok mars leggja fram neyðarúrræði „til að takmarka smitáhrif gasverðs á raforkuverð, þar á meðal tímabundin verðtakmörk.“ Hún hyggst einnig í þessum mánuði setja á laggirnar starfshóp til að undirbúa næsta vetur og leggja fram tillögu að stefnu um gasgeymslu.
Samkvæmt glærunum mun framkvæmdastjórnin fyrir miðjan maí leggja fram valkosti til að bæta hönnun raforkumarkaðarins og leggja fram tillögu um að útrýma smám saman ósjálfstæði ESB af rússneskum jarðefnaeldsneyti fyrir árið 2027.
Emmanuel Macron, forseti Frakklands, sagði á fimmtudag að Evrópa þyrfti að vernda borgara sína og fyrirtæki fyrir hækkun orkuverðs og bætti við að sum lönd, þar á meðal Frakkland, hefðu þegar gripið til aðgerða á landsvísu.
„Ef þetta varir þurfum við að hafa langvarandi evrópskt kerfi,“ sagði hann. „Við munum veita framkvæmdastjórninni umboð svo að við getum undirbúið alla nauðsynlega löggjöf fyrir lok mánaðarins.“
Vandamálið með verðtakmörkunum er að þau draga úr hvata fólks og fyrirtækja til að neyta minna, sagði Daniel Gros, virtur félagi við Centre for European Policy Studies, hugveitu í Brussel. Hann sagði að lágtekjufjölskyldur og kannski sum fyrirtæki þyrftu aðstoð við að takast á við hátt verð, en það ætti að koma sem eingreiðsla sem er ekki bundin við hversu mikla orku þau nota.
„Lykilatriðið verður að láta verðmerkið virka,“ sagði Gros í grein sem birt var í þessari viku, þar sem haldið var fram að hátt orkuverð gæti leitt til minni eftirspurnar í Evrópu og Asíu, sem myndi draga úr þörfinni fyrir rússneskt jarðgas. „Orka verður að vera dýr svo fólk spari orku,“ sagði hann.
Glærur frú von der Leyen benda til þess að ESB vonist til að geta skipt út 60 milljörðum rúmmetra af rússnesku gasi fyrir aðra birgja, þar á meðal birgja fljótandi jarðgass, fyrir lok þessa árs. Aðrir 27 milljarðar rúmmetra gætu verið skipt út með blöndu af vetni og framleiðslu ESB á lífmetani, samkvæmt glærunum.
Frá: Rafmagnstímaritinu í dag
Birtingartími: 13. apríl 2022