Według raportu DG Energy (Market Observatory for Energy), pandemia COVID-19 i sprzyjające warunki pogodowe to dwa główne czynniki wpływające na trendy obserwowane na europejskim rynku energii elektrycznej w 2020 r. Jednakże oba czynniki miały charakter wyjątkowy lub sezonowy.
Główne trendy na europejskim rynku energii elektrycznej obejmują:
Zmniejszenie emisji dwutlenku węgla w sektorze energetycznym
W wyniku zwiększenia produkcji energii ze źródeł odnawialnych i zmniejszenia produkcji energii ze źródeł kopalnych w 2020 r. sektor energetyczny zdołał zmniejszyć swój ślad węglowy o 14%. Zmniejszenie śladu węglowego sektora w 2020 r. jest podobne do trendów obserwowanych w 2019 r., gdy zmiana paliwa była głównym czynnikiem stojącym za trendem dekarbonizacji.
Jednak większość czynników w 2020 r. miała charakter wyjątkowy lub sezonowy (pandemia, ciepła zima, wysokie
hydroenergetyka). Jednak w 2021 r. spodziewany jest odwrotny scenariusz – pierwsze miesiące 2021 r. będą charakteryzować się stosunkowo chłodną pogodą, słabszą prędkością wiatru i wyższymi cenami gazu, co sugeruje, że emisja dwutlenku węgla i intensywność produkcji w sektorze energetycznym mogą wzrosnąć.
Unia Europejska stawia sobie za cel całkowitą dekarbonizację swojego sektora energetycznego do 2050 r. poprzez wprowadzenie polityk wspierających, takich jak unijny system handlu uprawnieniami do emisji, dyrektywa w sprawie odnawialnych źródeł energii i przepisy dotyczące emisji zanieczyszczeń powietrza z instalacji przemysłowych.
Według Europejskiej Agencji Środowiska w 2019 r. emisja dwutlenku węgla w sektorze energetycznym w Europie spadła o połowę w porównaniu z poziomem z 1990 r.
Zmiany w zużyciu energii
Zużycie energii elektrycznej w UE spadło o -4%, ponieważ większość branż nie działała na pełnych obrotach w pierwszej połowie 2020 r. Chociaż większość mieszkańców UE pozostała w domach, co oznaczało wzrost zużycia energii w gospodarstwach domowych, rosnące zapotrzebowanie gospodarstw domowych nie zdołało odwrócić spadków w innych sektorach gospodarki.
Jednak wraz z odnawianiem przez poszczególne kraje obostrzeń związanych z COVID-19, zużycie energii w czwartym kwartale było bliższe „poziomom normalnym” niż w pierwszych trzech kwartałach 2020 roku.
Wzrost zużycia energii w czwartym kwartale 2020 r. wynikał częściowo również z niższych temperatur w porównaniu z rokiem 2019.
Wzrost popytu na pojazdy elektryczne
Wraz z intensyfikacją elektryfikacji systemu transportowego, popyt na pojazdy elektryczne wzrósł w 2020 r. – w czwartym kwartale 2020 r. zarejestrowano prawie pół miliona nowych pojazdów. Był to najwyższy wynik w historii i przełożył się na bezprecedensowy udział w rynku na poziomie 17%, ponad dwukrotnie wyższy niż w Chinach i sześciokrotnie wyższy niż w Stanach Zjednoczonych.
Europejska Agencja Środowiska (EEA) twierdzi jednak, że liczba rejestracji pojazdów elektrycznych w 2020 r. była niższa niż w 2019 r. EEA podaje, że w 2019 r. liczba zarejestrowanych samochodów elektrycznych wyniosła blisko 550 000 sztuk, podczas gdy w 2018 r. osiągnęła 300 000 sztuk.
Zmiany w miksie energetycznym regionu i wzrost produkcji energii odnawialnej
Według raportu w 2020 r. zmieniła się struktura miksu energetycznego regionu.
Dzięki sprzyjającym warunkom pogodowym produkcja energii wodnej była bardzo wysoka, a Europa mogła rozszerzyć swój portfel wytwarzania energii odnawialnej w taki sposób, że po raz pierwszy w historii udział energii odnawialnej (39%) przewyższył udział paliw kopalnych (36%) w miksie energetycznym UE.
Rosnąca produkcja energii ze źródeł odnawialnych została w znacznym stopniu wsparta przez 29 GW dodatkowej mocy słonecznej i wiatrowej w 2020 roku, co jest porównywalne z poziomami z 2019 roku. Pomimo zakłóceń w łańcuchach dostaw energii wiatrowej i słonecznej, skutkujących opóźnieniami w realizacji projektów, pandemia nie spowolniła znacząco rozwoju odnawialnych źródeł energii.
W rzeczywistości produkcja energii z węgla kamiennego i brunatnego spadła o 22% (-87 TWh), a produkcja energii jądrowej spadła o 11% (-79 TWh). Z drugiej strony, produkcja energii z gazu nie odnotowała znaczącego spadku ze względu na korzystne ceny, które zintensyfikowały zamianę węgla kamiennego na gaz i węgla brunatnego na gaz.
Coraz intensywniejsze wycofywanie energii z węgla
Wraz z pogarszającymi się perspektywami dla technologii emisyjnych i wzrostem cen emisji dwutlenku węgla, ogłaszane są coraz częstsze wcześniejsze wycofywanie węgla. Oczekuje się, że europejskie przedsiębiorstwa energetyczne będą nadal odchodzić od wytwarzania energii z węgla, dążąc do spełnienia rygorystycznych celów redukcji emisji dwutlenku węgla i przygotowując się do przyszłych modeli biznesowych, które – jak przewidują – będą całkowicie niskoemisyjne.
Wzrost cen hurtowych energii elektrycznej
W ostatnich miesiącach wyższe ceny uprawnień do emisji, wraz z rosnącymi cenami gazu, doprowadziły do wzrostu hurtowych cen energii elektrycznej na wielu rynkach europejskich do poziomów ostatnio obserwowanych na początku 2019 roku. Efekt ten był najbardziej widoczny w krajach zależnych od węgla kamiennego i brunatnego. Oczekuje się, że dynamika hurtowych cen energii elektrycznej przełoży się na ceny detaliczne.
Dynamicznemu wzrostowi sprzedaży w sektorze pojazdów elektrycznych towarzyszyła rozbudowa infrastruktury ładowania. Liczba punktów ładowania dużej mocy przypadająca na 100 km autostrad wzrosła w 2020 roku z 12 do 20.
Czas publikacji: 01-06-2021